مقدمه ای بر جهان بینی اسلامی جلد سوم : وحی و نبوت

وحى و نبوت که جلد سوم این مجموعه است، و به بحث هدایت عامه می‌پردازد. اعتقاد به وحى و نبوت، از نوعى بینش درباره جهان و انسان ناشى مى‌شود، یعنى اصل هدایت عامه در سراسر هستى. اصل هدایت عامه لازمه جهان‌بینى توحیدى اسلامى است؛ از این رو اصل نبوت لازمه این جهان‌بینى است. خداوند متعال به حکم اینکه واجب‌الوجود بالذات است و واجب‌الوجود بالذات واجب من جمیع‌الجهات است، فیّاض على‌الاطلاق است و به هر نوعى از انواع موجودات در حدى که براى آن موجود ممکن و شایسته است تفضّل و عنایت دارد و موجودات را در مسیر کمالشان هدایت مى‌کند.

این هدایت، شامل همه موجودات است، از کوچکترین ذره گرفته تا بزرگترین ستاره و از پست‌ترین موجود بیجان گرفته تا عالى‌ترین و راقى‌ترین جاندارها که ما مى‌شناسیم یعنى انسان. از این روست که قرآن واژه «وحى» را همچنان که در مورد هدایت انسان به کار برده در مورد هدایت جمادات و نباتات و حیوانات به کار برده است.

هیچ موجودى در این جهان، ثابت و یکنواخت نیست؛ دائما منزل و جایگاه عوض مى‌کند و به سوى مقصودى روان است.

از طرف دیگر، همه علامت‌ها نشان مى‌دهد که نوعى «میل» و «کشش» در هر موجودى به سوى مقصدى که به آن مقصد روان است وجود دارد؛ یعنى موجودات با نیروى مرموزى که در درونشان هست به سوى مقصدشان کشیده مى‌شوند. این نیرو همان است که از آن به «هدایت الهى» تعبیر مى‌شود. قرآن کریم از زبان حضرت موسى نقل مى‌کند که به فرعون زمان خویش گفت:

پروردگار ما همان است که به هر موجودى آن آفرینشى که شایسته آن بود عنایت کرد و سپس آن را در راه خودش هدایت نمود