عیش و معاش

این کتاب با هدف بیان اهمیت جایگاه اقتصاد در خانواده نگاشته شده است . محور اصلی کتاب ، سبک زندگی اسلامی و تدبیر معیشت در پرتو اقتصاد اسلامی می‌باشد . شما در این کتاب با مرور اقتصاد اسلامی و اهمیت تدبیر معیشت در استحکام‌بخشی به خانواده، گام به گام با عوامل گشایش دهنده در وسعت رزق و بکارگیری سالم و پاک آن در زندگی آشنا می‌شوید.

در واقع معاش سالم هم در معاد فرد اثر می گذارد که « من لا معاش له لا معاد له » و هم در عیش یعنی بهره مندی شیرین از زندگی ، بر این اساس کتاب به عیش و معاش مرسوم گشت .
 

چکیده فهرست کتاب عیش و معاش :

• فصل اول : عوامل برکت و وسعت رزق

 به تقسیم‌بندی مال به دو قسم حلال و حرام اشاره کرده و آثار مال حرام را می‌آورد. همچنین برای کسب برکت بیشتر در مال حلال نکاتی را بیان می‌کند که عبارت‌اند از : سحرخیزی ، تغذیه مبارک (خوردنی‌هایی که در روایات برکت‌ساز معرفی شده‌اند مثل عسل و عدس و جو و ...)، مشورت و مشارکت ، ازدواج ، اسباب معنوی مثل وضو ، نماز ، دعا ، صدقه ، استغفار و...، داشتن اخلاق حسنه ، رعایت عدالت ، روابط اجتماعی خوب از جمله صله رحم ، امانت داری، اطعام و ...
در بخش بعد به عوامل محرومیت و فقر می‌پردازد: بیکاری و تنبلی ، تکیه بر غیر خدا ، اجیر دیگران شدن و مهمترین عامل که انجام گناه است .

• فصل دوم : جایگاه اقتصاد در خانواده

 به نقش اقتصاد در انتخاب همسر می‌پردازد و محورهای کفویت، توانمندی، گفتگو و تصمیم گیری را دربارة اقتصاد مطرح می‌کند. نویسنده معتقد است این شناخت باید قبل از ازدواج و نهایتا در دوران عقد صورت گیرد.
سپس بحث اشتغال زنان را مطرح می‌کند. هر چند امیرحسین بانکی اشتغال زنان را تایید می‌نماید اما وقتی جداگانه به فواید حضور زن در جامعه و معایب اشتغال زنان می‌پردازد، می‌بینیم اشتغال نداشتن زنان ارجح است. هرچند اشتغال نداشتن جدای از داشتن فعالیت اجتماعی زن است .

• فصل سوم : فرهنگ کار

 مسئله کار را مطرح می‌کند. از این نظر که جدای از درآمد مالی، کار یک وظیفه اجتماعی است به ابعاد مختلف کار اشاره می‌شود؛ از جمله: نگاه عبادی به کار، مسئولیت اجتماعی آن، بیزاری دین از تنبلی و بیکاری و...
در بحث بعد فواید کار را بیان می‌کند: استقلال مالی، تاثیرات روانی مثبت و تعلیم و تربیت انسان و ... . سپس اقسام کار از جمله کار تولیدی، کار فرهنگی، کار توزیعی و ... را توضیح می‌دهد .

• فصل چهارم : تولید و درآمد

  درباره تولید و درآمد است اقسام درآمدهای حلال و راههای آشنایی با آن و نیز اقسام درآمدهای حرام و مصدیق آن در بازار را معرفی می‌کند . سپس تعدادی از عواقب درآمد حرام را می‌آورد: رفتن برکت از مال، قبول نشدن عبادت، مستجاب نشدن دعا، فساد در نسل و ...
نکته جالب توجه این فصل آوردن روایاتی است که ائمه علیم السلام درآمدهای ناپسند را ذکر کرده‌اند .

• فصل پنجم : پس انداز و سرمایه گذاری

 در فصل پنجم به بعد این کتاب ( به غیر فصل آخر) به مسئله هایی اشاره می‌کند که کمتر در کتاب‌هایی از این قبیل تا به حال دیده‌ایم. ایشان در فصل پنجم به پس انداز و سرمایه گذاری بخصوص الگوپذیری آن برای فرزندان و نحوة آموختن آن به کودکان اشاره می‌کند.

• فصل ششم : مصرف

 به بحث انواع خرید کالا و دقتهایی که در این زمینه باید انجام داد می‌رسیم. اصول اساسی خرید از نظر ایشان چهار چیز است: اصل اول، دغدغه منافع مذهبی، فرهنگی، ملی و منطقه ای؛ اصل دوم تناسب دخل و خرج؛ اصل سوم تشخیص مرغوبیت کالا (این اصل بسار جالب بیان شده است.) ؛ اصل چهارم آگاهی از مکان نگهداری و شیوه استفاده از کالا است . حتی در این فصل اذکار و ادعیه موقع خرید هم ذکر شده‌اند .
در قسمت بعد هم معیارهای مصرف بیان می‌شود یعنی آنچه که باعث توانمندی در دخل و خرج است نکاتی مانند رعایت عرف اجتماعی، قناعت و .... . در قسمت آخر هم راهکارهایی برای تغییر نگرش رفتار مصرفی بیان می‌شود .

• فضل هفتم : مسکن

 به اهمیت مسکن و ویژگی‌های آن پرداخته شده است. مطالبی که کمتر در کتابهایی این چنینی مطالعه کرده‌ایم .

• فصل هشتم : بحران های مالی و روش های مقابله با آن

 به بحران‌های مالی که ممکن است در هر خانوادهای پیش بیاید اشاره و روش‌های مقابله با آن بیان شده است؛ ایشان چگونگی آگاهی به همسر و فرزند از این بحران را بیان می‌کند و کاهش هزینه‌ها، استفاده از خدمات وام، پرهیز از تکدی گری و.... را از جمله راه‌های مبارزه با بحران مالی می‌داند .

• فصل نهم : انفاق و توزیع ثروت

با توجه به روایات، انفاق نوعی بیمه الهی معرفی شده که موجب توزیع ثروت در جامعه است. سپس درباره انواع و آداب آن مبسوط صحبت می‌کند. از انواع انفاق، قرض الحسنه، صدقه، خمس و وقف است .

• فصل دهم : ادعیه و اذکار وسعت رزق

نمازها، ذکرها و دعاهایی که در روایات برای وسعت رزق بیان شده می‌آورد .